Project Jadestraat
Woningcorporatie Talis is één van onze trouwe klanten. De corporatie is actief in de regio Nijmegen/Wijchen en verhuurt en beheert zo’n 16.000 woningen, waaronder het appartementencomplex aan de Jadestraat in Nijmegen. Nu het complex gerenoveerd is, is de buitenruimte aan de beurt. Omdat wij de buitenruimte van de appartementen van Talis beheren, kwam de vraag of wij een ontwerp wilden maken. Een mooie opdracht om samen met Jort Korsten en Noortje Segeren uit te voeren.

Afstudeeropdracht
Jort en Noortje studeren Management van de Leefomgeving met als specialisatie Landscape Design aan HAS Hogeschool. Deze opdracht is hun afstudeerproject. Noortje: “Deze opdracht sprak mij aan omdat in de beschrijving stond dat de tuin moest bijdragen aan het langer thuis blijven wonen van ouderen. Ik heb zelf een oma van 95 die nog zelfstandig woont dus ik herkende de situatie van dichtbij. Het zou mooi zijn als dat ook voor andere ouderen mogelijk is en ik wil daar graag aan bijdragen.” Voor Jort zijn de beweegredenen wat praktischer: “Ik ontwerp al langere tijd tuinen voor particulieren. De kleinschaligheid en detaillering vind ik altijd erg uitdagend. Dit kwam ook in deze afstudeeropdracht voor. Materialen kiezen, afmetingen bepalen en technische uitwerkingen maken is iets wat mij aanspreekt. In dit soort projecten kan ik mijn creativiteit goed kwijt.”

Participatiemodel
De bewoners, als gebruikers van de nieuw aan te leggen buitenruimte, kregen inspraak in hoe de nieuwe buitenruimte eruit gaat zien. Noortje: “In eerste instantie dachten ze dat dat voor de vorm was. Dat is gedurende het traject omgedraaid. We hebben goed geluisterd naar hun inbreng.” Aan de hand van hun bevindingen hebben Jort en Noortje een participatiemodel opgesteld. Met hun advies, gebaseerd op de ervaringen in dit project, kunnen zowel De Enk als Talis in de toekomst hun voordeel doen.  

Inventarisatie en analyse
Het project hebben Noortje en Jort in fases aangepakt. Fase 1 was de Inventarisatie en Analyse van de wensen van de bewoners. Zij hebben eerst een enquête ingevuld over hoe ze de tuin willen gebruiken en hoe ze willen dat die eruitziet. Er waren bijvoorbeeld vragen over de parkeerplaatsen, over of er genoeg bankjes zijn en welke sfeer ze aanspreekt. Ter inspiratie hebben Jort en Noortje ze drie verschillende sferen voorgelegd. De bewoners waren unaniem. Ze vonden allemaal dat er te weinig kleur in de tuin was. Iedereen wilde meer bloeiende planten in de tuin zien.

Andere factoren
Ook andere factoren hebben Jort en Noortje meegenomen in hun analyse. Jort: “We hebben ook een landschapsanalyse gedaan, een inventarisatie van de huidige situatie. We hebben bijvoorbeeld gekeken hoe de weg nu loopt en waar je in de huidige situatie kunt parkeren. Ook het uitzicht van de bewoners hebben we beoordeeld. Want degenen die op de begane grond wonen hebben een heel ander uitzicht dan de mensen die op 3 hoog wonen.” Noortje: “We zagen zelf dingen die we konden verbeteren. Soms kwamen die overeen met de wensen van de bewoners. De paden bijvoorbeeld. Door de boomwortels komen de klinkers een beetje omhoog en dat kan gevaarlijke situaties opleveren. De bewoners gaven aan dat de routes wel goed lopen, maar dat ze moeten uitkijken waar ze lopen. Op de bewonersavond konden ze nog dingen aandragen waar wij niet specifiek naar hadden gevraagd, maar wat voor hen wel belangrijk was, waar wij zelf nog niet aan gedacht hadden.”

De ontwerpfase
De twee studenten hebben aan de hand van de uitkomst van de enquête en bewonersavond drie verschillende ontwerpen gemaakt en die in twee rondes voorgelegd aan de bewoners. Het laatste ontwerp, de wandeltuin, had de voorkeur. “Een paar praktische elementen uit de andere ontwerpen hebben we toegevoegd en dat gepresenteerd aan de opdrachtgevers, De Enk en Talis. We kregen complimenten over het ontwerp, alleen moesten de kosten omlaag. Dus we hebben gekeken hoe we met zo min mogelijk aanpassingen toch binnen budget konden blijven. Met andere afmetingen, andere materiaalkeuzes en het weglaten van puur esthetische elementen is dat gelukt. De hoofdlijnen van het ontwerp konden we behouden. De hoofdas die de verschillende ruimtes met elkaar verbindt, de verschillende elementen langs die as die de verblijfsruimte aantrekkelijker maken, zoals de jeu-de-boules-baan en de pergola, de paden die aansluiten op de as, de pleintjes waar verschillende routes bij elkaar komen. We hebben het net even anders gemaakt waardoor het makkelijker realiseerbaar is.”

Het middelpunt
Alles komt samen bij Toermalijn, het ontmoetingscentrum van de Jadestraat, zodat dat centraal staat. Een duidelijke wens van de bewoners was om daar een terras omheen te maken, onder meer voor de wandelclub die als het lekker weer is graag buiten een kopje koffiedrinkt. De hoofdingang krijgt een warmere uitstraling. Er komen twee meerstammige bomen en kleurrijke plantvakken voor een gezellige ontvangst. Het project wordt waarschijnlijk najaar 2022 uitgevoerd.

Fysiek overleg onmisbaar
Het definitieve ontwerp ligt nu bij De Enk. Daar wordt het verder uitgewerkt. Jort en Noortje: “Op het gebied van participatie blijven we betrokken. Onze hoofdopdracht is een participatiemodel opstellen voor De Enk. We brengen een advies uit voor de aanpak van dit soort projecten in de toekomst, zodat De Enk en Talis hun voordeel kunnen doen met waar wij bij dit project tegenaan gelopen zijn. Eén van onze bevindingen is dat je heel veel informatie uit een enquête kunt halen, maar dat het wel belangrijk is dat je de uitkomsten nog bespreekt met de bewoners. Zo kwam er uit de enquête dat veel bewoners de jeu-de-boules-baan niet of amper zouden gebruiken. Op de bewonersavond bleek dat toch iedereen de baan wel wilde hebben. Fysiek met de bewoners in gesprek gaan bleek dus onmisbaar.”